تاثیر مداخله آموزشی بر رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از آنمی در زنان باردار بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی

چکیده: زمینه و هدف: فقر آهن یکی از شایعترین مشکلات تغذیه ای دوران بارداری است که می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای بر سلامت زنان باردار و متعاقبا رشد و نمو جنین داشته باشد. در این خصوص، اخیرا انجام مداخلات پیشگیرانه آموزشی بعنوان روشی موثر و هزینه-اثر بخش توصیه شده است. هدف این مطالعه تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از کم خونی فقر آهن در زنان باردار بود. روش بررسی : این پژوهش یک مطالعه مداخله ای و نیمه تجربی است . 80نفر از زنان باردار مراجعه کننده به 4 مرکز بهداشتی درمانی شهر شوشتر در سال 93-1392 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدندوبصورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی شامل(سوالات آگاهی ،حساسیت ،شدت،موانع،منافع درک شده ،خودکارآمدی ، راهنمای عمل و رفتارهای تغذیه ای )می باشد و روایی محتوا با استفاده از نظر اساتید 3/80 r= و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ 71/0 α= تایید شد. برای گروه مداخله آموزش تغذیه دوران بارداری طی دو جلسه 60-90 دقیقه ای و با فاصله یک هفته اجرا شد. جمع آوری داده ها در دو مرحله پس آزمون و پیش آزمون (به فاصله 3 ماه) انجام گرفت .جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های کای دو ،t-test،ویلکاکسون و من ویتنی استفاده گردید . یافته ها: میانگین سنی زنان 96/27 سال و میانگین سن بارداری6/16 هفته بود. اگر چه در مرحله پیش آزمون بین مشخصات دموگرافیک، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و رفتارهای تغذیه ای تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه مداخله و کنترل وجود نداشت (p> 0/05 ) ولی این اختلاف در دوره بعد از مداخله معنی دار بود (p<0/05) . و نمرات سازه ها به ترتیب حساسیت 3/19، شدت 8 /17 ،منافع 3/17،خودکارآمدی8/16 و راهنمای عمل 3/15 درصد افزایش یافته بود که بیشترین افزایش مربوط به سازه حساسیت درک شده بود و موانع درک شده 17 درصد کاهش داشته است. نتیجه گیری : یافته های پژوهش نشان داد که آموزش در چارچوب الگوی اعتقاد بهداشتی می تواند باعث بهبود رفتارهای تغذیه ای مرتبط با فقر آهن در زنان باردار شود. پیشنهاد می شود برگزاری کلاسهای آموزشی در مراکز بهداشتی در خصوص فقر آهن بر پایه الگوی اعتقاد بهداشتی باشد. کلید واژه ها : زنان باردار ،مدل اعتقاد بهداشتی ،تغذیه دوران بارداری ،کم خونی فقر آهن